Październik już od 1985 roku jest miesiącem świadomości raka piersi, a od 2008 roku w dniu 15 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce.
Czynniki ryzyka
Nie znamy bezpośredniej przyczyny powstawania nowotworów złośliwych piersi, możemy tylko określić, z pewnym prawdopodobieństwem, jaki wpływ na powstanie raka piersi mają określone czynniki:
- Wiek. Zagrożenie rośnie wraz z wiekiem, szczególnie po menopauzie.
- Czynniki genetyczne. Bardziej narażone są kobiety, u których występował rak piersi u krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra), szczególnie, gdy zachorowanie wystąpiło w okresie przed przekwitaniem. Rak piersi uwarunkowany genetycznie stanowi do 10% wszystkich jego postaci.
- Otyłość zwiększa ryzyko nowotworu, ale dopiero po menopauzie.
- Nieprawidłowe odżywianie z dużą ilością tłuszczów, cholesterolu.
- Cukrzyca
- Nadużywanie alkoholu
- Narażenie na promieniowanie jonizujące w młodym wieku
- Czynniki hormonalne endogeniczne i egzogenne.
Czynniki endogeniczne to:
- wczesna pierwsza miesiączka (przed 12 rokiem życia),
- późny wiek pierwszej donoszonej ciąży (ciąża po 30 roku życia) lub brak dzieci,
- brak lub krótki okres karmienia piersią,
- późny wiek menopauzy tj. po 55 roku życia.
Czynniki egzogenne sprowadzają się do wieloletniego (ponad 8 lat) stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych.
Czynniki sprzyjające kobietom w profilaktyce raka piersi
– aktywny styl życia;
– ubogo tłuszczowa dieta (chude mleko, owoce, warzywa);
– ciąże przed 26 rokiem życia i ilość urodzonych dzieci zmniejsza ryzyko zachorowania;
– Im dłuższy okres karmienia tym ryzyko choroby mniejsze.
Rodzaje badań pełniących istotną rolę w rozpoznawaniu raka piersi:
- Samodzielne badanie piersi raz w miesiącu od 20 roku życia.
- Ultrasonografia (USG). Pełni istotna rolę w rozpoznaniu raka gruczołu piersiowego młodych kobiet (do 35 lat), u nich bowiem przeważa w piersiach tkanka gruczołowa. Metoda niezbędna dla prawidłowego wykonania biopsji i potwierdzenia ewentualnych zmian stwierdzonych badaniem palpacyjnym.
- Mammografia – kobiety powyżej 35 – 40 roku życia powinny wykonywać badanie mammograficzne co 2 lata, a powyżej 50 roku życia co rok.
- Rezonans magnetyczny piersi: coroczne wykonywanie rezonansu magnetycznego piersi wskazane jest u kobiet powyżej 30. roku życia, u których ryzyko zachorowania na raka piersi przekracza 20%; u kobiet o mniejszym ryzyku (> 15%) decyzja jest zawsze podejmowana indywidualnie. Mimo, iż jest badaniem bardziej czułym od mammografii nie zastępuje jej, a jedynie ją uzupełnia- nie wykrywa zmian charakterystycznych dla pewnych rodzajów raka, które są uchwytne w badaniu mammograficznym
- Badania laboratoryjne – morfologia, OB, fosfataza zasadowa, AspAT, LDH, kreatynina, markery nowotworowe, estrogeny, progesteron itp. Badania laboratoryjne nie są pomocne w rozpoznaniu nowotworu, służą do oceny rozległości i zaawansowania zmian.
- Badania radiologiczne- RTG klatki piersiowej i kręgosłupa w odcinku lędźwiowym oraz miednicy.
- Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) oraz biopsja gruboigłowa.
„Zespół Opieki Zdrowotnej” w Kłodzku realizuje „Program profilaktyki raka piersi”. W ramach tego programu można wykonać badanie mammograficzne w Pracowni Mammografii tut. Jednostki. Rejestracja telefoniczna lub osobista od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 – 12.00, tel. 74 / 865 11 16
Źródło:
https://www.gov.pl/web/psse-wejherowo/pazdziernik-miesiacem-profilaktyki-raka-piersi
